İzmir’in İşgali - 15 Mayıs 1919 – İzmir’in İşgaline Tepkiler: Paris Barış Konferansı’nda İzmir’in Yunanlılar tarafından işgal edilme kararından sonra 13 Mayıs 1919’da İzmir’e bir donanma geldi. Filoya komuta eden İngiliz Akdeniz Filosu Kumandanı Amiral Calthorpe, İzmir valisine şehrin Mondros Ateşkes Anlaşması’nın 7. maddesi gereğince işgal edileceğini bildirdi. Osmanlı Hükümeti validen işgale karşı bir direniş olmamasını istedi. Vali, gelen emir sonunda bütün asker, subay ve karakol güçlerini direniş göstermemeleri için kışlada topladı. 14 Mayıs günü şehrin Yunanlılar tarafından işgal edileceği halk tarafından öğrenildi.
Reddiilhak Cemiyeti bu işgali protesto etmek için bildiriler yayımladı. 14 Mayıs gecesi bir protesto mitingi düzenlendi. Vali İzzet Paşa, tüm bu gelişmelere rağmen halktan işgali gizlemeye çalışıyor, Yunanlıların işgalinin bir söylenti olduğunu belirtiyordu. 15 Mayıs sabahı Yunan askerleri kendilerini karşılamaya gelen Rum halkının sevinç gösterileri arasında karaya çıktı. Gazeteci Hasan Tahsin yaşananları hazmedemeyip ateş etmesi üzerine şehit edilmiştir. Yunanlılar kışlayı, hükümet konağını, belediyeyi ve karakolları teslim alırken birçok sivil, asker ve memuru tutuklamış
ya da öldürmüştür. Tutuklanmalarına tepki gösterenler zorla gemilere bindirilmiştir. Bu esnada İzmir’de başlayan Yunan işgali Ege Bölgesi’nin iç kesimlerine doğru devam etmiştir.
Osmanlı Hükümeti İzmir’in işgali karşısında istifa etmek zorunda kaldı. Ayrıca bu işgal tüm yurtta büyük yankı uyandırdı. İşgali protesto etmek için ülkenin birçok yerinde mitingler yapıldı. Mustafa Kemal, Havza’dan kınama mitinglerinin daha da etkili olması için bildiri yayımladı. Amaç, mitingler yoluyla işgallere karşı halkı uyandırmak ve harekete geçirmekti. 19 Mayıs 1919’da Fatih’te ve 23 Mayıs 1919’da Sultanahmet’te iki büyük miting yapıldı. Mitinglerde Halide Edip (Adıvar), Nakiye Hanım, Selim Sırrı (Tarcan), Sait Bey ve Mehmet Emin (Yurdakul) millî duyguları coşturan ve işgalleri protesto eden konuşmalar yaptılar.
İşgal güçleri mitingleri yasaklasa da yurdun çeşitli yerlerinde mitingler düzenlenmeye devam edildi. İzmir’in işgali Türk halkına gelinen durumun ne kadar tehlikeli olduğunu gösterdi. Bu tehlikeyi gören Türk halkı işgallere karşı direnmenin şart olduğuna inanmış ve Kuva-yı Milliye’nin doğmasını sağlamıştır. Mitingler de millî bilincin oluşmasına katkıda bulunmuştur.
Kaynak: TC Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük, Devlet Kitapları, 1. Baskı, 2011
- Okuma Sayısı: Bu yazı 84286 defa okunmuştur.
