İkinci Dünya Savaşı'nda Türkiye'nin Tutumu : Stratejik konumu nedeniyle gerek mihver devletler gerekse müttefik devletler Türkiye’yi savaşa zorladılar.Türkiye ise “Yurtta Barış Dünyada Barış “ilkesi gereği ve I. Dünya savaşının acı tecrübelerini bir daha yaşamamak için savaştan uzak kalmaya çalıştı.Atatürk İtalya ve Almanya’nın yayılmacı politikalarının bir gün savaşı başlatacağını düşündüğü için Batı ve Doğu sınırlarını güvenceye almıştı(Balkan ve Sadabat Paktları)Almanlar Balkanları işgal ederek sınırlarımıza dayandılar ve savaşa girmemiz için baskı yaptılar ancak Türkiye tarafsızlığını korudu ve Almanya ile Saldırmazlık Antlaşması imzaladı(1941).Ancak ilerleyen Alman orduları Sovyet Rusya tarafından durdurulunca Türkiye üzerinde Sovyet Rusya tehdidi yoğunlaştı.
ABD Başkanı Roosvelt ile İngiltere Başbakanı Churchill anlaşarak Türkiye’yi savaşa sokmayı ve Almanlara karşı Balkanlarda bir cephe açmaya karar verdiler.Churchill bu kararı Cumhurbaşkanı İnönü’ye Adana’da bildirdi.(1 Şubat 1943).Ancak Türkiye evet veya hayır demeyerek silah ve techizatının yetersiz olduğunu belirterek oyalama taktiği uyguladı.Moskova’da bir araya gelen müttefikler Türkiye’nin savaşa zorlanması kararını verd
iler bu amaçla İngiltere Dışişleri bakanı il e Türkiye Dış işleri Bakanı Kahire’de görüştüler(I. Kahire Görüşmesi.Ekim 1943)Ancak Türkiye ,yeterli yardım yapılmadıkça savaşa girmeyeceğini belirtti.
Tahran Konferansında yeniden bir araya gelen müttefik devletler Türkiye’nin savaşa girmesi konusunda yeniden fikir birliğine vardılar.Roosvelt ve Churchill Kahire’de İnönü ile bir daha görüştüler(II.Kahire Görüşmesi.Aralık 1943)silah ve techizatın yetersiz olduğu bir kez daha vurgulanmakla beraber Türkiye, ilke olarak savaşa katılmaya karar verdi.1944 yılında Almanya’nın durumunun kötüye gitmesi üzerine Türkiye ,Almanya ile ilişkilerini kestiğini bildirdi.Diğer yandan Yatla Konferansında bir araya gelen Müttefikler savaşın sonunda kurmayı düşündükleri Birleşmiş Milletler Örgütüne kendi yanlarında,1 Mart 1945 tarihine kadar savaşa katılan devletleri kabul edeceklerini bildirdiler.Savaşın kaderi belli olmaya başlamıştı,Almanya’nın yenilmesi üzerine,Balkanlar bu kez de Sovyet Rusya tehdidi altına girmişti.Bu durum Türkiye’yi endişelendirdi.Türkiye,23 Şubat 1945’te Almanya ve Japonya’ya savaş ilan etti.Ancak savaşın sonu belli olduğundan fiilen savaşa katılmadı.
NOT: Türkiye II. Dünya Savaşı sonunda demokratik batı ülkelerinin yanında yer aldı.1945 yılından itibaren çok partili hayata geçildi.Sovyet Rusya’nın Boğazlardan üs ve Doğu Anadolu’dan toprak talebinde bulunması Türkiye’nin Batı ülkeleri ve ABD’nin yanında yer almasına sebep oldu.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 30238 defa okunmuştur.
