Osmanlı Döneminde Düşünce Akımları: Osmanlı Devleti'nin siyasi otoritesi 19. yüzyılda çok zayıfladı. Avrupalı devletler Osmanlı topraklarında serbestçe hareket edebiliyordu. Bununla birlikte ekonomik alanda da Avrupalı devletler, Osmanlı Devleti üzerinde tam bir hâkimiyet sağlamışlardı. Osmanlı Devleti içinde bulunduğu durum nedeniyle siyasi yalnızlık yaşıyordu. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde, devletin birlik ve bütünlüğünü sağlamak amacıyla farklı fikir akımları ortaya çıktı.
Osmanlıcılık Osmanlı tarihinde ilk defa bazı aydınlar tarafından Genç Osmanlılar adıyla hükümetin çalışmalarını denetlemeyi amaçlayan bir cemiyet kuruldu. Bu cemiyetin üyesi olan aydınlar, Osmanlı Devleti’nde yaşayan azınlıkların ayrılma isteklerine ve isyanlarına son vermek için çalışmalar yapıyorlardı. Osmanlıcılık akımını savunanlar, Osmanlı topraklarında yaşayan Türk, Ermeni, Arnavut, Arap ve Bulgar gibi toplulukların tek bir Osmanlı çatısı altında toplanması ve herkese “Osmanlı yurttaşlığı” tanınmasının gerekliliğini ifade ettiler.
İslamcılık:İslamcılık fikri, Osmanlı Devleti’nin yıkılma tehlikesi karşısında Müslüman milletleri birlik içinde tutmayı amaçlamışt
r. İslamcılık, İslamiyet’e ve dünyanın her tarafındaki Müslümanlara önem veren, bütün Müslümanlar arasında birliği sağlamaya çalışan, toplumun sosyal bağlarını din birliğinde arayan bir düşünce akımıdır.
Batıcılık:Batıcılık, devletin ancak Batılılaşmak yoluyla kurtulabileceğini ve bunun için çeşitli alanlarda yeniliklerin yapılması gerektiğini savunan bir fikir akımıdır. Osmanlı Devleti, Batılılaşma politikasını benimseyerek kendisini Batılı devletlere kabul ettirmeye çalıştı. Ancak Osmanlı Devleti’nin topraklarını ele geçirme amacı taşıyan Avrupalı devletler, bu çabaları dikkate almadılar.
Türkçülük: Balkan uluslarının ayaklanarak bağımsızlıklarını kazanmalarıyla Türkçülük akımı güç kazandı. Ziya Gökalp tarafından ön plana çıkarılan Türkçülük fikri, Balkan Savaşlarından sonra Osmanlıcılık akımının zayıflamasıyla Osmanlı Devleti’nin yönetiminde etkisini gösterdi. Osmanlı Devleti’nin yöneticilerinden bir kısmı, dünyada güçlü bir Türk birliği kurma yönünde çalışmalar yürüttülerse de ekonomik ve siyasi sorunlar nedeniyle başarılı olamadılar.
Kaynak: www.ataturkinkilaplari.com – En Kapsamlı Atatürk Sitesi tarafından muhtelif TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Konulu Ders Kitapları ve Çeşitli Tarih İçerikli Konu Anlatımlı YGS ve LYS Hazırlık Kitaplarından derlenerek oluşturulmuştur.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 7170 defa okunmuştur.
