Atatürkçü Düşünce Sisteminde Milliyetçilik: Milliyetçilik duygusu, insanlık tarihi kadar eski olmasına karşın Fransız İhtilali’nden sonra uluslararası alanda etkili olmaya başlamıştır. Her ulusun kendi ulusal devletlerini kurma isteği, çok uluslu imparatorlukların dağılmasına neden olduğu gibi çok uluslu bir yapıya sahip olan Osmanlı Devleti’ni de olumsuz etkilemiştir. Yöneticilerin dağılmayı önlemek için uygulamaya koydukları siyasal akımların da başarısız olması Atatürk’ün, Kurtuluş Savaşı yıllarında birleştirici ve çağdaş unsurları içeren milliyetçilik anlayışının oluşmasında etkili olmuştur. Bu anlayışla Atatürk, Türk milletine yeniden güven duygusu kazandırmış, millî birlik ve beraberliği sağlayarak Millî Mücadele’yi başarıya ulaştırmıştır.
Atatürk’ün milliyetçilik anlayışında milletlerarası ilişkilerde eşitlik, saygı ve barışa önem verilir. Demokrasi, millet iradesi, millî hâkimiyet milliyetçilik ilkesi içinde önemli bir yere sahiptir.
Atatürk’ün milliyetçilik anlayışını bazı temel ilkeler belirlemiştir ki bunlar; coğrafi ve siyasal birlik, kültür, tarih birliği ve ülkü birliği olarak sıralanabilir.
Aynı vatanı paylaşan, aynı siyasal yönetim altında yaş
ayan, aralarında tarihin derinliklerinden gelen birliktelik olan ve bu ortaklıklarını sürdürmek isteyen insanların oluşturduğu toplum, millet statüsüne ulaşmış demektir. Bugün bu topraklar üzerinde yaşayan Türk milleti en az bin yıllık bir geçmişe dayanan zengin bir kültür ve köklü bir tarih mirasına sahiptir. Bu nedenle Atatürk, “Türkiye Cumhuriyeti’ni kuran Türk halkına Türk milleti denir.” şeklinde bir tanım yapmış ve “Ne Mutlu Türküm Diyene!” sözünü söylerken de bu noktayı göz önünde bulundurmuş ve tek bir etnik grubu ifade etmediğini açıklamak istemiştir. Bu düşünce doğrultusunda 1924’te yapılan Anayasa’da, hiçbir biçimde din, mezhep ve ırk ayrımı gözetilmemiş “Türkiye halkına din ve ırk ayrımı olmaksızın Türk denir.” denilmiştir. Bu esas yürürlükte olan 1982 Anayasasında “Türk Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür.” şeklinde ifade edilmiştir.
Atatürk’ün milliyetçilik ilkesi diğer ilkelerle beraber bir bütünün ayrılmaz parçalarıdır. Halkçılık sınıf ayrımını reddederek, Laiklik mezhep kavgalarını önleyerek, Devletçilik memleketi iktisadi yönden kalkındırarak, İnkılâpçılık Türk milletini medeni milletler seviyesine yükselterek, Cumhuriyetçilik ise millî iradeyi egemen kılarak milliyetçiliği desteklemiş ve tamamlamıştır.
Kaynak: Ortaöğretim Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük, Devlet Kitapları, Birinci Baskı, 2011.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 17634 defa okunmuştur.
