Ekonomi Alanında Yapılan İnkılaplar - Yenilikler: I. Dünya Savaşı’nda yenilgiye uğrayan Osmanlı Devleti, işgale uğramış ve parçalanmıştır. Türk milleti Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde yeniden bağımsızlığa kavuşmak için ölüm – kalım savaşına başlamıştı. Ülkenin düşmanlardan temizlenerek kurtuluşunu elde etmenin tek amaç olduğu dönemlerde savaşın bütün sorumluluğunu başkomutan olarak üzerine alan Atatürk, savaş sonrası bağımsız yeni Türkiye Devleti’nde uygulanması gereken iktisat politikasının hazırlanması için bir kurul kurmuştur. Bundan amaç ülkenin iktisadi kalkınmasının sağlanmasıdır.
Ekonomik alanda yapılan inkılaplar özetle maddeler halinde şunlardır:
1- Milli Ekonominin Kurulması - İzmir İktisat Kongresi
2- Tarım Alanında Yapılan İnkılaplar
3- Sanayi Alanında Yapılan İnkılaplar
4- Ulaştırma Alanında Yapılan İnkılaplar
5- Bayındırlık Alanında Yapılan İnkılaplar
6- Madencilik Alanında Yapılan İnkılaplar
7- Turizm Alanında Yapılan İnkılaplar
1923 - 1933 Yılları Arasındaki Ekonomik Gelişmeler
- 26 Ağustos 1924'te Türkiye İş Bankası kuruldu.
- 17 Şubat 1925'te Aşar vergisi kaldırıldı.
- 19 Nisan 1925'te Türkiye Sanayi ve Maden Bank
ası kuruldu.
- 28 Mayıs 1926'da TBMM tarafından Teşvik- Sanayi Kanunu kabul edildi.
- 1 Temmuz 1926'da, Kabotaj Kanunu yürürlüğe girdi.
- 1926 yılında İstatistik Genel Müdürlüğü kuruldu.
- 1928 yılında, İktisat Bakanlığı kuruldu. Osmanlı Devleti'nden kalma demiryolları yabancılardan satın alınarak yeni demiryolları yapıldı.
1933 - 1938 Yılları Arasındaki Ekonomik Gelişmeler
- 1933 - 1938 yılları arasında, İzmir İktisat Kongresi'nde alınan Misak-ı İktisadi kararlarının temel amacı olan özel girişimciyi sanayi alanına çekmek mümkün olmadı.
- 1926 yılında çıkartılan Teşvik-i Sanayi Kanunu'nun başarılı olamaması üzerine, sanayileşmenin devlet eliyle yürütülmesine karar verildi.
- 1933 yılında Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı hazırlandı. Bu dönemde, Sümerbank önderliğinde büyük bir dokuma sanayi kuruldu.
- 1936 yılında İkinci Beş yıllık Sanayi Planı hazırlandı.
Bu dönemde; madencilik, elektrik santralleri, gıda, kimya, deniz ulaşımı, makine sanayi, deri sanayi gibi alanlarda birtakım planlar yapıldı.
- 1935'te Maden Tetkik Arama Enstitüsü kuruldu.
- 1937'de Etibank önderliğinde Türkiye'nin ilk demir çelik fabrikası Karabük'te açıldı.
- 1939'da başlayan İkinci Dünya Savaşı nedeniyle İkinci Beş Yıllık Sanayi planı tamamlanamadı.
Kaynak: Ortaöğretim Kurumları İçin Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Kitabı, Ankara, 2011.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 325604 defa okunmuştur.
