Siyasi Alanda Yapılan İnkılaplar - Yenilikler: Atatürk'ün yaptığı köklü yenilik hareketlerinin en önemlilerinden birisi de siyasi alanda yapılan inkılaplardır. Ülkemizin işgaline karşı başlatılan Millî Mücadele; beraberinde çağının ve toplumunun ihtiyaçlarına cevap veremeyen kurumlarını kökten değiştirmeyi hedefleyen Türk inkılâp sürecini başlatmıştır. Türk inkılâbı bir yandan millî bağımsızlığı gerçekleştirirken diğer yandan da siyasi ve idari inkılâplara öncelik verdi. Türk milleti, millî egemenlik anlayışının önündeki engelleri kaldırmaya başladı. Padişahın iradesine bağlı olan kurumların oluşturduğu saltanat sistemi kaldırıldı. Milletin istek ve ihtiyaçlarını öne alan, millî egemenlik anlayışına dayanan cumhuriyet sistemi kuruldu. Cumhuriyet sistemi, millî egemenlik anlayışını temsil eden yeni idari yapılanmayı gerektiriyordu. Çıkartılan kanunlar ve kurulan yeni devlet kurumlarıyla millî egemenlik uygulaması etkin hâle getirildi. Şimdi bu köklü yenilik hareketlerini maddeler halinde görelim.
Siyasal alanda yapılan inkılaplar özetle maddeler halinde şunlardır:
- Saltan
atın kaldırılması
- Cumhuriyet'in ilanı
- Halifeliğin Kaldırılması
- İlk Anayasanın kabulü
- Ankara'nın başkent olarak seçilmesi
- Çok partili yaşama geçiş denemeleri
Atatürk Döneminde Açılmış veya Kapatılmış Partiler
a - Cumhuriyet Halk Fırkası: Cumhuriyet döneminin kurulan ilk siyasi partidir Atatürk tarafından 9 Eylül 1923’ de kurulmuştur.
b - Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası: İlk muhalefet partisi olup Kazım Karabekir ve arkadaşları tarafından 17 Kasım 1924’te kurulmuştur. Bu partinin Şeyh Sait isyanı ile bağlantısı olduğu düşünüldüğünden 3 Haziran 1925’te kapatılmıştır.
c - Serbest Cumhuriyet Fırkası: Fethi Okyar tarafından 12 Ağustos 1930 tarihinde kurulmuştur. Laiklik ve Cumhuriyet karşıtlarının bu partide toplanması neticesinde kurucusu tarafından 17 Kasım 1930’da kapatılmıştır.
Kaynak: Ortaöğretim Kurumları İçin Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Kitabı, Ankara, 2011.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 208513 defa okunmuştur.
