Devletçiliğin Anlamı – Devletçilik Nedir - Devletçiliğin Manası: Devletçilik uzun süreden beri Türkiye’de uygulaması ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmanın özelliklerini gösteren, niteliklerini belirten bir politik uygulamadır. Diğer bir deyimle bu uygulamaya yön veren bir temel ilkedir. Toplum için, toplum yararına lüzumlu ve faydalı hizmetler görmekle görevli çağımızın devleti, klasik kamu hizmet ve faaliyetleri ötesinde toplum yararına çok daha geniş ve yaygın hizmet görmekle yükümlü olmuştur. Devletin ekonomik, sosyal ve kültürel alana yayılışı kolektif ihtiyaçları devlet eliyle karşılama gereğinin bir sonucu olmuştur. Devlet bu tür ihtiyaçları karşılamak için teknik alanda, teşkilât kurarak farklı faaliyetlerde bulunmak zorunda kalmıştır.
Devletçilik, devlet yetkililerinin artması, genişlemesi, kamu hizmet ve faaliyetlerinin yayılması demektir. Devletçilik bir tür devlet müdahalesi, daha önce devlet faaliyet alanına girmeyen konularda, kamu menfaati nedeni ile devletin bu alana karışması, katılması, müdahalesi demektir. Ancak devlet böyle bir müdahalede bulunurken klasik devlet teşkilâtı yanı sıra, idarî alanda teknik hizmet görmekle görevli yeni kuruluşlar kurmayı hizmetin icabı gerekli görmektedir.
Bizde
devletçilik şümullü ve yaygın anlamda kullanılmıştır. Bu anlamda devletçilikte devlet, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmanın temel faktörü, hareket ettirici gücü olmuştur. Devleti ekonomik, sosyal ve kültürel alanda geniş ve yaygın faaliyetleri görmekle görevli, üstün güce sahip, yetkilerle donatılmış, kamu tüzel kişisi olarak değerlendirmek, bizdeki devletçilik anlayışının sonucu olmuştur.
Daha dar anlamda devletçilik ise, devletin ekonomik alanda doğrudan doğruya müdahalesini ön gören sistemi ifade etmektedir.
Devletin ekonomik alanda görünümü, değerlendirilmesi, karma ekonomi şeklinde olmuştur. Devletçilikte asıl uygulama alanı ekonomide, devletin ekonomik faaliyetlerinde göründüğünden, devletçilik ve karma ekonomi eş anlamda kullanılmıştır. Karma ekonomi bir taraftan ekonomide devlet denetimine yer verme, devlet endüstrisi kurma ve geliştirme, diğer taraftan da özel teşebbüse ekonomide sadece yer verme değil aynı zamanda geliştirme gibi temel ilkelere dayanır.
Karma ekonomi özel teşebbüs serbestliği ile devlet işletmeciliğinin birlikte bir arada bulunması demektir. Devletçilik ancak karma ekonomi ile varlığını sürdürebilir. Devletçilik güçlü devleti, devletin ekonomiye müdahalesini zorunlu kılmaktadır.
Kaynak: Prof. Dr. Hamza EROĞLU, Türk İnkılâp Tarihi, Milli Eğitim Basımevi, sayfa: 433, İstanbul, 1982.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 22298 defa okunmuştur.
