19 Mayıs 1919’ Tarihinin Anlam ve Önemi - Atatürk’ün Samsun’a Çıkması: 1914 yılında başlayan Birinci Dünya Savaşı, 30 Ekim 1918’de Osmanlı Devleti’nin, Mondros Ateşkes Anlaşmasını imzalamasıyla sona erdi. Bu savaşta yenilen taraf olduğumuz için, Mondros Ateşkes Antlaşması gereğince düşman devletler, başta İngilizler olmak üzere yurdumuzu işgal etmeye başladılar. Bu antlaşmanın diğer bir maddesi gereğince, ordularımız dağıtılacaktı. O zamanlar Mustafa Kemal, Yıldırım Orduları Grup Komutanı idi. Mustafa Kemal, antlaşmanın koşullarına uyularak, kayıtsız şartsız ordunun teslimini kabul etmedi. Bu olay, hem Türk ulusunun bağımsızlığının, hem de egemenliğinin yok edilmesiydi. Buna rağmen, padişah, Yıldırım Orduları Grubu’nun görevine son verdi.
Mustafa Kemal, geleceği gören bir komutandı. İleride düşmana karşı bir savaşa hazırlıklı bulunmak amacıyla, Yıldırım Ordularına ait silâh ve cephaneyi teslim etmedi. Onları güvenilebilecek ellere teslim etti. Bu silâh ve cephaneler, ileride Antep, Maraş ve Urfa illerinin savunulmasında kullanıldı. Mustafa Kemal, 13 Kasım 1918’de gizlice İstanbul’a geldi. Aynı gün düşman devletlerine ait gemiler İstanbul’a geldi. İstanbul işgal edildi. İngilizler, Fransızlar, İtalyanlar, Yunanlar ve Ermeniler yu
rdumuzu işgal ederek girdikleri yerleri yakıp yıkıyorlardı. Yurdumuzun düşmanlar tarafından işgal edilip paylaşılmak istenmesi Atatürk’ü çok üzdü. Bu durum karşısında çaresiz kalan padişah, bu olaylara seyirci kalıyordu.
Mustafa Kemal, Anadolu’ya geçip, düşmana karşı mücadeleyi oradan başlatmak istiyordu. Bu fikrini o zaman Kurmay Albay olan İsmet Bey’e (İsmet İnönü) de açtı. Albay İsmet Bey, Mustafa Kemal’in fikrini benimsedi. Ona yardımcı olacağına dair söz verdi. Anadolu’daki işgaller, halkın da sabrını taşırmıştı. Bu nedenle vatanseverler Kuvay-ı Miliye (Milli Kuvvetler) birlikleri kurmaya başladılar. Mustafa Kemal bu olup bitenlerden haberdardı. Onun amacı Türk ulusunun gücünü harekete geçirip, yeni bir Türk devleti kurmak istiyordu. Bu nedenle Anadolu’ya karar verdi.
O günlerde Samsun ve çevresinde Rumlar, Türklere karşı saldırgan bir tutum içerisindeydiler. Türkler haklarını korumak için Rumlarla çatışmaya giriyordu. Türklerin bu tutumu İngilizleri rahatsız ediyordu. Bu nedenle İngilizler, padişahtan Samsun ve çevresindeki kargaşayı durdurmasını istediler. Bu istekleri kabul edilmez ise, Samsun’u da işgal edeceklerini padişaha bildirdiler. Osmanlı Hükûmeti bu kargaşayı önlemek için Mustafa Kemal’i görevlendirdi. Görevi 9. Ordu Müfettişliği idi. O zaten Anadolu’ya geçmek için böyle bir fırsat arıyordu. Mustafa Kemal bu görev için 16 Mayıs 1919’da İstanbul’dan Samsun’a doğru Bandırma Vapuru ile hareket etti. Atatürk, 19 Mayıs 1919 pazartesi günü Samsun’a geldi. Hiç vakit kaybetmeden, vatanın kurtarılması için çalışmalara başladı. O, Samsun’a gelmekle Kurtuluş Savaşı’nı başlatmıştı.
Amacı; tam bağımsız yeni bir Türk Devleti kurmaktı. Bu amaca ulaşmak için halkımızın inanılmaz özverisi ve desteği ile 3 yıl süren çetin çalışmalar yapıldı. 30 Ağustos 1922 de kazanılan zaferle düşmanlar yurdumuzdan çıkarıldı. 29 Ekim 1923’te de cumhuriyet ilân edildi.
19 Mayıs 1919’un Anlam ve Önemi
19 Mayıs 1919, kurtuluş savaşımızın başlangıç tarihidir. Atatürk’ün ve Türk ulusunun yeniden doğduğu gündür. Atatürk bu günü Türk gençliğine “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak armağan etti. Bu bayram daha sonra her 19 Mayıslarda “Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanmaya başladı.
Kaynak: Belirli Günler ve Haftalar, Enver Önder, Fazıl Çakıroğlu, Ali Gümüşay, Erdal Cengizoğlu, Evrensel İletişim Yayınları, sayfa 202.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 48491 defa okunmuştur.
