Havza Genelgesi – Atatürk’ün Havza’daki Faaliyetleri: Mustafa Kemal Paşa 25 Mayıs 1919’da Samsun’dan Havza’ya gitmiş, mülki ve askeri makamlarla olan ilişkilerini devam ettirmişti. 28 Mayıs’ta mülki ve askeri amirlere gönderdiği bir belgeyle büyük ve heyecanlı mitingler yapılarak milli gösterilerde bulunulmasını, bunun bütün kasaba ve köylere kadar genişletilmesini, büyük devletlerin temsilcilerine ve hükümete uyarı telgraflarının çekilmesini bildirmişti. Ayrıca bu gösteriler sırasında düzenin korunmasına son derece dikkat edilmesine, Hristiyan halka karşı saldırı ve düşmanlık gibi tavırları alınmamasını istemişti. O, İstanbul Hükümeti Yunan işgalleri karşısında suskun kaldığında milleti uyandırmayı ve harekete geçirmeyi gerekli görmekteydi.
Diğer taraftan Mustafa Kemal Paşa Anadolu’ya çıktığı ilk günlerde İtilaf Devletlerinin tutumuna, Yunanlıların İzmir’i işgal etmesiyle başlayan gelişmelere bakmak suretiyle Samsun ve Trabzon gibi, Karadeniz Limalarının da işgal edilebileceğini gözden uzak tutmamıştı. Bu nedenle 29 Mayıs’ta kolordu komutanlığına gönderdiği gizli yazısında, düşmanın doğu illerinde girişebilece
ği bir işgalin muhtemel şekilleri ve buna karşı uygulanacak karşı hareket planlarıyla, alınması gerekli diğer savunma tedbirleri üzerinde durmuştu.
30 Mayıs’ta Havza’da bir protesto mitingi yapılmış ve miting sonrasında her türlü saldırının silahla önlenmesine ant içilmişti. Mustafa Kemal Paşa 3Haziran’da komutan ve mülki amirlere çektiği telgraflarla, Paris Barış konferansına gönderilecek heyetin görüşüyle milli vicdanın istekleri arasında tam bir uygunluğun bulunmasını, milli kuruluşların sadrazam ve padişaha telgraflar çekilerek milletin başlıca şartının tam bağımsızlık ve çoğunluk haklarının korunması olduğunun bildirilmesini istemişti. 5 Haziran’da Sadaret’e Sivas, Trabzon ve Erzurum vilayetlerinin genel durumlarını belirten ayrıntılı bir rapor göndermişti.
Mustafa Kemal Paşa 8 Haziran’da Harbiye Nezareti’nin kendisini İstanbul’a geri çağıran telgrafını almış, geri çağırılış nedenini sorduğu Cevat Paşa’dan bunun İngiliz baskısından kaynaklandığını öğrenmişti. Mustafa Kemal Paşa Havza’dayken Diyarbakır bölgesindeki birliklerden alınarak Samsun’a götürülmekte olan binlerce tüfek mekanizmasına el koymuş, askeri depolardaki silahları da evlere taşıtmıştı. Yine burada yayınladığı genelgelerle tüm milli güçleri uyarmış, yönlendirmiş ve harekete geçirdikten sonra 12 Haziran’da Amasya’ya geçmişti.
Havza’dan ayrılmadan önce 20.kolordu komutanı Ali Fuat Paşa’yla yaptığı telgraf görüşmesinde, arkadaşlarıyla birlikte bir kaç gün içinde gizlice yanına gelmelerini bildirmiş, bunun üzerine Ali Fuat Paşa’da beraberinde Rauf Bey (Orbay) olduğu halde Ankara’dan ayrılmıştı. Her ikisi de Mustafa Kemal Paşa’yla Amasya’da buluşmuşlardı.
Kaynak: www.ataturkinkilaplari.com – En Kapsamlı Atatürk Sitesi tarafından muhtelif TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Konulu Ders Kitapları ve Çeşitli Belirli Günler ve Haftalar ile İlgili kitaplardan derlenerek oluşturulmuştur.
- Havza Genelgesi’nde Alınan Kararlar - Havza Genelgesi’nin Maddeleri
- Havza Genelgesi’nin Amacı – Amaçları – Gerekçesi - Nedeni
- Havza Genelgesinin Önemi – Maddeler Halinde - Özelliği
- Havza Genelgesi – Atatürk’ün Havza’daki Faaliyetleri
- Okuma Sayısı: Bu yazı 25697 defa okunmuştur.
