Mustafa Kemal’in Samsun’daki Faaliyetleri - Samsun Raporu: Mustafa Kemal Paşa 16 Mayıs 1919 günü 9.Ordu Müfettişi ünvanı, kendisine geniş yetkiler tanıyan bir yetki belgesi ve on yedi kişilik maiyeti ile birlikte Bandırma vapuruyla İstanbul’dan ayrılmış, 19 Mayıs 1919 günü Samsun‘a çıkmıştı. Burada yaptığı inceleme sonucuna, Samsun sancağının asayiş ve güvenlik durumunu belirten bir rapor hazırlayarak sadarete göndermiş, ayrıca görev alanının genel durumuyla ilgli bilgiler sunmuştu. Sadarete çektiği diğer bir telgrafına Samsun’daki İngiliz asker varlığı hakkında bilgiler vermiş, İngilizlerin ateşkes hükümlerine ve milli haklarımıza aykırı tecavüzlerinin hükümetçe önlenmesini, siyasi durumdan gerektikçe kendisinin de haberdar edilmesini istemişti. Sinop Trabzon limanlarında hareketsiz olarak bekleyen Preveze ve Ayınreis gambotları için kömür isteğinde bulunmuştu.
Diğer taraftan Samsun ve dolaylarında Rum çetelerinin Müslüman halka tecavüzü karşısında mahalli yönetim aciz kalmış, gerek vasıtasız bırakılmış olması, gerekse yabancıların müdahaleleri yüzünden hiçbir tedbir almamıştı. Bu nedenle, Mustafa Kemal Paşa mutasarrıfın(valinin) görevine son vererek, yerine önceden tanıdığı ve güvendiği Hamit Bey‘in atanmas
ı için girişimde bulunmuş, 3. Kolordu Komutanı Refet Bey (Bele) de geçici mutasarrıf olarak görevlendirilmişti. Mustafa Kemal Paşa Samsun’da bulunduğu süre zarfında halkın aydınlatılmasına, özellikle şehirdeki yabancı askeri güçlerden çekinmeye ve korkmaya yer olmadığının anlatılmasına büyük önem vermişti. Bölgede derhal milli teşkilatın kurulmasına başlanmıştı.
Mustafa Kemal Paşa Anadolu’daki silah arkadaşları ve mülki amirlerle ilk temaslarını da buradayken kurmuştu. Erzurum’a gitme isteğini bildirdiği 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa, yol ve yakıt durumu elverişli olmayan Sivas yolu yerine Trabzon yolunu tavsiye etmişti. Ancak Mustafa Kemal Paşa Samsun’da bir hafta kadar kaldıktan sonra 25 Mayıs 1919’da iç kesimlere, Erzurum yolculuğu öncesi işgal altında bulunan bir kıyı şehrinde daha uzun süre kalmayı pek güvenli görmemişti. Esasen bu sırada Mustafa Kemal Paşa’nın böylesine önemli bir görevle İstanbul‘dan ayrılışından endişeye düşen İngilizler, kendisini geri çevirebilmek için bir taraftan İstanbul Hükümetine baskı yaparken, bir taraftan da bir torpidolarını Samsun yönünde harekete geçirmişseler de bunun için geç kalmışlardı.
Kaynak: www.ataturkinkilaplari.com – En Kapsamlı Atatürk Sitesi tarafından muhtelif TC İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Konulu Ders Kitapları ve Çeşitli Belirli Günler ve Haftalar ile İlgili kitaplardan derlenerek oluşturulmuştur.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 25071 defa okunmuştur.
