Çerkez Ethem Olayı - Çerkez Ethem’in İsyanı: Bu ayaklanma özü ve sebepleri bakımından Millî Mücadele içindeki diğer ayaklanmalardan farklıdır. Herhangi bir bölgesel nedene dayanmadığı gibi etnik bir sebebi de yoktur. Yani bir Çerkezlik söz konusu değildir. Bunların dşlında İngiltere ve İstanbul Hükûmeti’nin de kışkırtması gibi bir sebepte yoktur. Çerkez Ethem Batı Cephesi oluşmadan ve düzenli ordular kurulmadan önce kendi birliği olan Kuva-yı Seyyare (Gezici Kuvvetler) ile diğer Kuvayımilliye birlikleri gibi vatan savunmasını yapıyordu. Türkiye Büyük Millet Meclisinin kurulmasında, Batı Anadolu’da Yunan işgallerine karşı koyulmasında, Türkiye Büyük Millet Meclisine karşı çıkan ayaklanmaların bastırılmasında büyük hizmetleri olmuştur. Ancak Batı Cephesi Komutanlığının oluşturulması ve tüm Kuvayımilliye birliklerinin düzenli orduya bağlanması üzerine Çerkez Ethem uyumsuzluğunu göstermeye başladı
Düzenli ordular kurulup Kuvayımilliye birliklerinin düzenli orduya katılması istenince, Çerkez Ethem, Albay Ä°smet (Ä°nönü) Beyin komutasındaki düzenli ordulara katılmak istemedi. Mustafa Kemal, Çerkez Ethem’i bu kararından vazgeçirmek için çok çalÅŸltı. Tüm girÅŸlimlere raÄŸmen Çerkez Ethem otorite mücadelesinden vazgeÃ
§medi. Bunun üzerine Mustafa Kemal, cephe komutanlarına Çerkez Ethem ve kardeÅŸlerine karşı muharebeye giriÅŸmelerini emretti (20 Aralık 1920).
Bunun üzerine Batı Cephesi komutanı Albay İsmet (İnönü) Bey emrindeki birliklerin büyük bir kısmını Çerkez Ethem’in üzerine göndermek zorunda kaldı. Çerkez Ethem ve kuvvetleri Kütahya’yı terkederek Gediz yönünde çekildiler. 5 Ocak 1921’de Yunanlıların safına geçtiler. 13-22 Ocak 1921 tarihleri arasında Derviş Bey komutasındaki suvari tümeni bütün bölgeyi temizleyerek Gezici Kuvvetleri esir aldı. Sadece Çerkez Ethem ile ağabeyi Reşit Bey ve kardeşi Tevfik Bey Yunanlılara sığınmayı başardı. Çerkez Ethem Ayaklanması böylece sona ermiş oldu.
Kaynak: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Okulları (Açık Öğretim Lisesi- Meslekî Açık Öğretim Lisesi) İçin Hazırlanan 11. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 1 Ders Notları, Alim ÖZTÜRK, s 141, 2007
- Okuma Sayısı: Bu yazı 73831 defa okunmuştur.
