Birinci Dünya Savaşı’nın Sonuçları: Birinci Dünya Savaşı hiç kuşku yok ki dünyada çok büyük bir coğrafyayı etkisi altına almış ve aynı zamanda insanlık tarihinin gördüğü en kanlı savaşlardandır. I. Dünya Savaşı sonunda, galip gelen İtilaf Devletleri mağlup olan veya mağlup sayılmış İttifak Devletleri’ne çok ağır şartlar taşıyan barış antlaşmaları imzalatmışlardır. I. Dünya Savaşı’nı bitiren antlaşmaları genel olarak temel başlıklar halinde şu şekilde sınıflandırmak mümkündür:
– Brest-Litowsk Antlaşması (3 Mar t 1918): Sovyetler Birliği ile Osmanlı
Devleti’nin içinde olduğu İttifak Devletleri arasında yapıldı.
– Versay (Versailles) Antlaşması (28 Haziran 1919): Almanya ile İtilaf Devleteri arasında imzalandı.
– Sen Jerman (Saint- Germain) Antlaşması (10 Eylül 1919): Avusturya ile İtilaf Devletleri arasında imzalandı.
– Triyanan (Trianon) Antlaşması (4 Haziran 1920): Macaristan ile İtilaf Devletleri
arasında imzalandı.
– Nöyyi (Neuilly) AntlaÅŸması (27 Kasım 1919): Bulgaristan ile Ä°tilaf Devletleri arasında imzalandÄ
±.
– Sevr (Sevres) Antlaşması (10 Ağrustos 1920): Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalandı.
Birinci Dünya Savaşı’nın Dünyada Meydana Getirdiği Siyasi ve Sosyal Değişiklikler
- I. Dünya Savaşı’nın sonunda barışı korumak için Milletler Cemiyeti (Cemiyeti Akvam) kurulmuştur.
- Yeni rejimler ortaya çıkmıştır.
- Almanya ile Avusturya - Macaristan İmparatorluğu’nda rejim değişmiş, Cumhuriyet kurulmuştur.
- Avrupa’da birçok yeni devletler kurulmuş ve Avrupa’nın siyasi haritası değişmiştir Savaş sonunda, Osmanlı Devleti, Avusturya–Macaristan İmparatorluğu, Rus Çarlığı, Alman İmparatorluğu yıkılmış. Çekoslovakya, Avusturya, Macaristan, Polonya, Litvanya, Ukrayna, Estonya ve Yugoslavya devletleri kurulmuştur.
- ABD’nin uluslararası alanda etkisi artmıştır. İngiltere ise dünya ekonomisinde rakipsiz duruma gelmiştir.
- Sömürgecilik anlayışında değişiklik olmuş ve mandacılık ortaya çıkmıştır.
- Savaştan mutsuz çıkan ülkelerde yeni rejimler ortaya çıktı (Rusyada komünizm, İtalya’da faşizm, Almanya’da Nazizim gibi).
- Yenilen devletlere imzalatılan ağır şartlardaki antlaşmalar barışı sağlayamadı ve II. Dünya Savaşı’nın çıkmasına neden oldu.
Kaynak: T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Açık Öğretim Okulları (Açık Öğretim Lisesi- Meslekî Açık Öğretim Lisesi) İçin Hazırlanan 11. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 1 Ders Notları, Alim ÖZTÜRK, s 23, 2007
- Okuma Sayısı: Bu yazı 37992 defa okunmuştur.
