Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne Girişi - Üye Olması - Katılması


Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne Girişi - Üye Olması - Katılması: Milletler Cemiyeti Birinci Dünya Savaşı’nı kazanan devletler tarafından savaştan hemen sonra uyuşmazlıkları barışçı yollardan çözmek, uluslararası işbirliğini geliştirmek ve böylece barış ve güvenliği koruyarak yeni savaşları önlemek iddiasıyla kurulmuştu. Ancak Milletler Cemiyeti gerçekte savaşı kazanan devletlerin savaş sonrasındaki statükoyu korumak, diğer bir deyimle kazançlı konumlarını sürdürmek amacıyla kurdukları bir örgüttü. Bununla beraber böylesine evrensel nitelikte uluslararası bir örgütün ilk kez kurulmuş olması insanlık tarihinde büyük bir aşamaydı. Cemiyetin kurucuları başlangıçta savaştan yenik çıkan devletleri ve bu arada Türkiye’yi üye olarak almamışlardı. Ancak 1930’lu yıllara gelindiğinde uluslararası politikada meydana gelen hızlı değişmelerin sonucu olarak bu ülkelerin de üye olarak kabul edilmesine başlanmıştı.

Türkiye Lozan Barışı’ndan sonra uluslararası işbirliğine önem veren bir politika izlediği halde Milletler Cemiyeti’ne girmekte acele etmedi. Bunun önemli bir nedeni bu cemiyetin Musul sorununun çözümündeki taraflı tutumuydu. Bir diğer nedeni de Türk dış politikasında önemli bir yeri olan Sovyetler Birliği’nin Türkiye’ni

n bu örgüte katılmasını istemeyişiydi. Ancak batılı devletlerle sorunlarını çözmüş olan Türkiye 1931 yılında Milletler Cemiyeti’ne girmeyi prensip olarak benimsemiş ve bu konuda bir notayla Sovyetler Birliği’ne güvence de vermişti. Fakat Atatürk, Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne kendi başvurusuyla değil de, davet edilmek suretiyle girmesini istiyordu. Nitekim Türkiye, Milletler Cemiyeti Genel kurulunun daveti üzerine, bu daveti kabul ettiğini cemiyete bildirmiş, 18 Temmuz 1932’de cemiyetin 43 üyesinin oybirliğiyle üyeliğe kabul edilmişti.


Sovyetler Birliği Türkiye’nin kendisinden uzaklaşarak batılı devletlerle işbirliğine girişmesinden memnun kalmamakla birlikte, o da gerek Nazi Almanya’sının doğuşu, gerekse Japonya’nın Mançurya’ya saldırması karşısında 1934 yılında Milletler Cemiyeti’ne girmişti.

Kaynak: Türk İnkılâp Tarihi, Dr. Ali İhsan GENCER, Dr. Sabahattin ÖZEL, Dördüncü Basım, Der Yayıncılık, İstanbul, 1997.

Konuyla İlgili Diğer Yazılar

- Milletler Cemiyeti ve Milletler Cemiyetine Girişimiz
- Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne Girişi - Üye Olması - Katılması

- Okuma Sayısı: Bu yazı 66694 defa okunmuştur.