1923 - 1932 Dönemi Türkiye - Sovyetler Birliği İlişkileri: Lozan’dan sonraki dönemde Türkiye’nin batılı devletlerle ilişkileri Musul sorunu nedeniyle gerginleşmiş, aynı devletlerin etkisinde bulunan Milletler Cemiyeti’nin bu konudaki hakemliği de taraflı olmuştu. Bu durum Türkiye’yi Milli Mücadele yıllarında olduğu gibi Sovyetlere yaklaştırmıştı. Diğer taraftan batılı devletlerin Sovyetleri bir çember içine almaya çalışmaları, bu arada 1 Aralık 1925’te Almanya ile yakınlaşmayı amaçlayan Locarno Antlaşması’nı imzalamaları Sovyetleri de Türkiye’ye yaklaştırmıştı.
Sonuçta iki ülke arasında 17 Aralık 1925’te Paris’te bir dostluk ve tarafsızlık antlaşması imzalandı. Milletler Cemiyeti’nin Musul’la ilgili kararının ertesi gün imzalanana üç yıl süreli antlaşmaya göre, taraflardan biri saldırıya uğrarsa diğeri tarafsız kalacak, iki taraf birbirine saldırmayacak ve birbirleri aleyhindeki ittifaklara veya siyasal antlaşmalara katılmayacaklardı. Sovyetler daha sonraki yıllarda Türkiye’nin batılı devletlerle ilişkilerini geliştirmesini hoş karşılamamışlarsa da bu antlaşma 1945 yılına kadar devam etmişti.
Kaynak: Türk İnkılâp Tarihi, Dr. Ali İhsan GENCER, Dr. Sabahattin ÖZEL, Dördüncü Basım, Der Yayıncılık, İstanbul, 1997.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 25202 defa okunmuştur.
