1. Dünya Savaşı’nda Yapılan Gizli Antlaşmalar: Bu yazıda İngiltere ve Fransa’nın Orta Doğu’daki çıkarları doğrultusunda izlenen politikalar ve yapılan gizli anlaşmalara kısaca değinilecektir.
1. Dünya Savaşı sürerken yapılan bu antlaşmalarla savaş sonrasında doğabilecek sorunlara önceden çözüm aranmıştır. Antlaşmaların temel iki büyük gücü, İngiltere ve Fransa olmuştur.
❖ 18 Mart 1915te yapılan İstanbul Antlaşması ile Boğazlar çevresi Rus Çarlığına bırakılmıştır.
❖ 26 Nisan 1915’te gerçekleşen Londra Antlaşması ile İngiltere, Fransa ve Rus Çarlığı On iki Adayı, İtalya'ya bırakmıştır.
❖ 26 Nisan 1916'daki Sykes-Picot Antlaşması ile Orta Doğu, İngiltere-Fransa arasında paylaşılmıştır.
❖ 19 Nisan 1917deki St. Jean de Mourienne Antlaşması ile itilaf Devletleri İtalya’ya daha önce verilen yerlere ek olarak Antalya, Konya ve İzmir çevresini, bırakmışlardır.
ABD Başkanı Wilson'un Gizli Diplomasiye Tepkisi
ABD Başkanı 1. Dünya Savaşı sürerken yayımladığı Wilson İlkeleri (14 Nokta) ile uluslararası her türden gizli antlaşmaya tepki göstermiş devletlerarası sorunların çözümünde açık diplomasinin öncelikli koşul olması gerektiğini ortaya koymuştur. Uluslararası sorunların çözümünde etkili olabilecek bir kurum oluşturulması önerisi de Milletler Cemiyeti'nin kurulmasının alt yapısını oluşturmuştur.
Gizli Paylaşım Antlaşmalarında Değişiklikler
Gerek Rus Çarlığının sona ermesi ve yeni kurulan Sovyet Rus yönetiminin savaştan çekilme karan alması ve gerekse de ABD'nin savaşa girerek gizli diplomasiye tepki göstermesi gibi etkenler gizli paylaşım planlarında değişikliklere yol açmıştır.
- Okuma Sayısı: Bu yazı 4146 defa okunmuştur.
